گمرک و نقش آن در واردات و صادرات

امروزه این نهاد به عنوان یک سازمان که اجراکننده قوانین و مقررات وضع شده از سوی مجلس می باشد، نقش پررنگی در صادرات و واردات و ترانزیت کالاها و تسهیل تجارت و روابط تجاری دارد. گمرک به مانند تأمین کننده قسمتی از درآمدهای دولت متبوع نیز به حساب می آید. گمرک و مسائل گمرکی به دلیل اهمیت فراوانی که در زمینه مبادلات بین المللی دارد برای هر دولتی حائز اهمیت است و در دنیای امروز، یکی از ضروریات جوامع بشری در عرصه تجارت بین المللی می باشد و اگر این سازمان، نقش خود را به خوبی و به موقع و سریع انجام دهد، گردش و ترانزیت کالا روان تر و سریع تر انجام خواهد شد. همواره برای اینکه بتوان به این مهم دست یافت نیاز است که کارشناس و یا وکیل خبره امور گمرکی با معلومات کافی در این حوزه فعال باشند چراکه شناخت کالاهای گوناگون، دقت کافی در انجام محاسبات و حقوق دولت و کنترل کالاها که همگی از وظایف کارشناس امور گمرکی می باشد و همچنین استنباط درست و دقیق از مقررات مربوطه و قطع کالاها که از سوی وکیل متخصص امور گمرکی انجام می پذیرد، جملگی در پیشبرد این اهداف مؤثر می باشند. بر همین اساس وکیل متخصص امور گمرکی مؤسسه حق گستر جهت آشنایی شما مخاطبین محترم با گمرک و امور مرتبط با آن، مقاله ذیل را درج نموده است.

به زبان ساده گمرک یک سازمان و نهاد دولتی است که مسئولیت اجرای قانون گمرک و وصول حقوق و عوارض ورود و صدور و همچنین واردات، ترانزیت و صادرات کالا را بر عهده دارد.گمرک به عنوان اولین و مهم ترین اجرا کننده مقررات تجارت خارجی در کنار سایر عوامل در این حوزه در عرصه تجارت بین المللی اعم از بانک ها، شرکت های بیمه و مؤسسات حمل و نقل و غیره، نقش مهم و کلیدی در توسعه و گسترش تجارت قانونی و اعمال سیاست های بازرگانی کشور ایفا می نماید. رشد معاملات و قراردادهای تجاری و تجارت خارجی و سرمایه گذاری های بخش خصوصی و رقابت بین المللی گسترده جهت جذب سرمایه های خارجی و جهانی شدن و تجارت بین الملل برای هر کشوری حائز اهمیت است و بر همین اساس جایگاه گمرک و تبیین نقش و اهداف آن و همچنین وضع قوانین مدون و مستمر و به روز می تواند به این خواسته مهم دولت ها جامعه عمل بپوشاند.

مطابق مقررات فعلی ایران، دو نوع گمرک وجود دارد که یکی مربوط به گمرک مسافری و دیگری گمرکات تجاری می باشد.

این نوع گمرکات اصولاً ۲۴ ساعته می باشد و تعطیل بردار نیست و در هر ساعت از ۲۴ ساعت کارکنان این سازمان چند شیفت پیاپی در حال فعالیت هستند.

این نوع گمرکات اصولاً در ساعات اداری فعالیت می کنند لیکن ممکن است بنا بر دلایلی خارج از ساعات اداری نیز فعالیت خود را ادامه دهند، به عنوان مثال در شرایط اضطراری کالاها مثل دارو و مواد غذایی که باید در شرایط خاص از گمرک خارج شوند، نیاز است که کارکنان گمرک در محل حضور داشته تا اقدامات ترخیص را انجام دهند.

گمرک جمهوری اسلامی ایران وظایف و اختیارات متعددی داشته که ذیلاً به چند مورد از آنها اشاره می گرد:

۱-اعمال سیاست‌های دولت در زمینه واردات و صادرات و عبور کالاها.

۲-تشخیص و وصول حقوق مبادی ورودی و سایر وجوه قابل وصول قانونی که از سوی قانون گذار ایران مشخص شده است، توسط گمرک.

۳-انجام تشریفات قانونی مبنی بر ترخیص و تحویل کالاها به صاحب یا نماینده قانونی وی(اعم از وکیل یا قائم مقام) و بررسی اسناد ترخیص به منظور احراز صحت شرایط ترخیص کالاها و وصول کسر دریافتی یا استرداد اضافه دریافتی ها.

۴-کنترل و نظارت بر عبور کالاها از قلمرو زمینی، هوایی و دریایی کشور.

۵- مسئول اجرای قوانین و مقررات مرتبط با مرزنشینان، بازارچه‌های مرزی و پیله‌وران.

۶-اعمال مقررات گمرکی درباره معافیت‌ها و ممنوعیت‌ها در بخش‌های صادرات قطعی، صادرات موقت، واردات قطعی، واردات موقت، کران بری (کابوتاژ)، عبور داخلی کالاها، انتقالی، معاملات پایاپای مرزی، فروشگاه‌های آزاد، بسته‌ها و پیک‌های سیاسی و پست بین‌الملل که به موجب قانون تعیین گردیده است.

۷-اجرای قوانین و مقررات مربوط به تخلفات قانونی و قاچاق گمرکی، کالاهای متروکه و ضبط شده از سوی کارکنان گمرک.

۸-پیش‌بینی و فراهم نمودن زیرساخت‌های مورد نیاز برای اجرا و استقرار سامانه‌ها، رویه‌ها و روش‌های جدید مانند پنجره واحد در فعالیت‌های گمرکی.

۹-جمع‌آوری، تجزیه و تحلیل و انتشار آمار دقیق میزان صادرات و ورادات کالاها.

۱۰-بررسی و شناخت موانع موجود در فعالیت گمرکی و برنامه‌ریزی در جهت رفع آن.

۱۱-اظهارنظر درباره پیش‌نویس طرح‌ها، لوایح، تصویب‌نامه‌های مرتبط با امورگمرکی که از سوی دولت یا مجلس طرح و تصویب می گردد.

۱۲-اتخاذ روش‌های مناسب جهت هدایت و راهبری و رسیدگی به دعاوی حقوقی و قضایی در رابطه با امورگمرکی با مراجعی که از سوی قانون گذار تعیین شده است.

و سایر وظایف و اختیارات که به دلیل اختصار از بیان آنها پوزش می طلبیم.

شما می توانید برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص مسائل و امور مرتبط با این حوزه، با وکیل متخصص مؤسسه ما در تماس بوده یا سؤالات و ابهامات خود را در ذیل این مقاله یا از طریق پرسش آنلاین مستقر در وب سایت مؤسسه از وکیل متخصص ما بپرسید.