نحوه وصول مهریه

با توجه به اینکه سند نکاحیه جزئی از اسناد لازم الاجرا می باشد؛ بنابراین زوجه می تواند حسب مورد از طریق اجرای ثبت یا دادگاه خانواده برای مطالبه مهریه اقدام نماید .

مطابق ماده ۲ آیین نامه اجرایی اسناد لازم الاجرا مصوب ۱۳۸۷، درخواست اجرای مفاد اسناد رسمی، در مورد مهریه و تعهداتی که ضمن ثبت ازدواج و طلاق و رجوع نسبت به اموال منقول و سایر تعهدات (به استثنای غیرمنقول ) انجام شده است از دفتری که سند را تنظیم کرده قابل پیگیری بوده و نسبت به اموال غیرمنقول که در دفتر املاک به ثبت رسیده است از دفتر اسناد رسمی تنظیم کننده سند درخواست می شود. در این حالت زن قباله ازدواج خود را به دفترخانه محل ثبت عقد ارائه و تقاضای صدور اجرائیه نماید. سپس با اجرائیه به اداره ثبت مراجعه و اجرائیه به شوهر ابلاغ و بعد از گذشت مهلت قانونی برای پرداخت دین، زوجه می تواند توقیف اموال شوهر را تقاضا نماید یا در صورت عدم دسترسی، ممنوع الخروج شدن وی را از کشور درخواست کند.

بعد از اینکه زوجه از طریق اجرائیات ثبت اقدام و اموالی از زوج به دست نیامد یا اموال توقیفی کفاف وصول کل مهریه را نداشته باشد، زوجه می تواند با مختومه کردن پرونده در اجرائیات ثبت، سپس از طریق دفتر خدمات الکترونیک قضایی می تواند با ارائه دادخواست حقوقی مطالبه مهریه به دادگاه ویژه خانواده، مهریه خود را مطالبه نماید و هم زمان تقاضای توقیف اموال همسرش را نیز بنماید و در صورت ناتوانی زوجه از پرداخت هزینه دادرسی وی می تواند دادخواست اعسار از پرداخت هزینه دادرسی را به پیوست دادخواست مهریه ارائه دهد که دادگاه بدواً به این خواسته رسیدگی و سپس به خواسته اصلی می پردازد. بدیهی است زوجه درصورت اثبات اعسار از پرداخت هزینه دادرسی معاف خواهد بود. دادگاه به دادخواست زوجه رسیدگی می کند؛ در صورتی که زوجه مستحق دریافت مهریه باشد دادگاه حکم به پرداخت مهریه می دهد؛ در این صورت مرد موظف می شود از زمان تعیین شده توسط دادگاه ، مهریه همسرش را بپردازد. اگر مرد مالی داشته باشد و زن فکر کند که در طول مدتی که دادگاه تشکیل می شود مرد آن مال را می فروشد یا جابجا می کند از دادگاه می خواهد قرار تأمین خواسته صادر کند که در این صورت مال تا صدور حکم دادگاه، توقیف می شود؛ از این مال تأمین شده می توان مهریه را برداشت در غیر این صورت عدم پرداخت مهریه ضمانت اجرایی دارد. مهلت تجدیدنظرخواهی بیست روز است زوجین ظرف این مدت می توانند به رأی دادگاه اعتراض کنند ، بعد از اینکه رأی دادگاه قطعی شد زوجه می تواند با درخواست اجرای رأی و متعاقب آن تقاضای اعمال ماده ۳ قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی را درخواست نماید بدین شرح که اگر مرد معسر نباشد و بدهی خود را پرداخت نکند به زندان می رود (اگرچه فعلاً بحث زندان انداختن مرد بابت مهریه ضمانت اجرایی خود را از دست داده است)؛ اما اگر توسط دادگاه معسر شناخته شود دادگاه رأی به تقسیط مهریه می دهد؛ اما بنابر قانون حمایت خانواده مصوب ۱۳۹۱ ناتوانی در پرداخت مهریه های بالای ۱۱۰ سکه مشمول زندان رفتن مرد نمی شود و زندانی شدن مرد با توافق طرفین و قسط بندی مهریه حذف می شود و همچنین در سال ۱۳۹۰ دیوان عالی کشور در رأی وحدت رویه شماره ۷۲۲ پذیرش دادخواست اعسار به شکل دعوای تقابل را هم پذیرفت که به موجب آن فرایند رسیدگی به اعسار به شدت تسریع یافته و امکان صدور دستور بازداشت بسیار کاهش پیدا کرد.

باید توجه داشت که فوت زوج در مهریه تاثیر گذار نیست و مهریه از ماترک شوهر و آنچه به جا گذاشته برداشته می شود چنانچه زن هم فوت کند مهریه ساقط نمی شود. مهریه ارث است و به وراث وی خواهد رسید.