مراحل طلاق توافقی
بعد از اطلاع کامل از چگونگی فرآیند طلاق توافقی، وکیل متخصص و مجرب طلاق و امور خانواده مؤسسه حق گستر برای شما مخاطبین محترم اقدام به درج مقاله در راستای آشنایی کامل با مراحل طلاق توافقی نموده است که به شرح ذیل برای شما قرار می گیرد:
مرحله اول در مراحل طلاق توافقی، ثبت دادخواست می باشد، پس از آن دادگاه صالحه برای رسیدگی به دادخواست مطروحه بر اساس آدرس محل سکونت مشترک زوجین تعیین می‌شود که از حیث صلاحیت ذاتی، دادگاه خانواده اقدام به رسیدگی به درخواست طلاق توافقی می نماید. مرحله بعد از تعیین دادگاه صالحه و شعبه مربوطه، برای زوجین پیامکی صادر شده که با توجه به ابلاغات الکترونیک در سامانه ابلاغ قوه قضائیه، حاوی اطلاعتی چون آدرس و تاریخ و ساعت جلسه دادرسی مشخص می گردد.
لازم است در این جلسه هر دو آنها حضور داشته باشند یا می توانند هرکدام اقدام به اخذ وکیل پایه یک دادگستری نمایند و خواسته خود را مبنی بر صدور گواهی عدم امکان سازش یا طلاق توافقی مطرح کنند. این جلسه توسط قاضی دادگاه به داوری ارجاع می گردد (اگرچه در برخی شهرها مثل مشهد، در طلاق توافقی موضوع به داوری ارجاع نمی گردد و رویه دادگاه های مشهد ممکن است با سایر شهرها متفاوت باشد).
داوری و ویژگی داوران طلاق توافقی
هر یک از زوجین باید یک نفر را به عنوان داور از بین آشنایان خود به دادگاه معرفی نمایند. در صورت عدم معرفی داور به دادگاه از سوی زوجین، دادگاه خود راساً اقدام به انتخاب داور می نماید.
داوران معرفی شده باید حداقل ۳۰ سال سن داشته، متأهل، امین، مسلمان باشند.
داوران و مشاوران وظیفه ایجاد صلح و سازش بین طرفین و حل تعارض آنها را به عهده دارند، در صورت عدم حصول صلح و سازش بین زوجین، گزارش جلسه داور و نظر کارشناسی مشاور در این رابطه باید کتباً به حضور دادگاه اعلام گردد. پس از دریافت نظر مشاور و داور، دادگاه گواهی عدم امکان سازش زوجین را صادر می‌نماید.
رأی دادگاه در خصوص عدم امکان سازش زوجین قابل تجدید نظرخواهی و فرجام خواهی است که زوجین باید یا تا پایان مهلت تجدید نظر و فرجام صبر نموده و منتظر قطعی شدن رأی صادره شوند یا با اسقاط حق تجدید نظرخواهی و فرجام خواهی خود این مرحله، با اخذ گواهی قطعیت رأی صادره، به دفاتر طلاق جهت اجرای صیغه طلاق مراجعه نمایند.
پس از قطعی شدن این رأی، دفتر دادگاه، حکم مذکور را در ۳ نسخه صادر می‌کند، ۲ نسخه برای طرفین و یک نسخه برای بایگانی در پرونده درج می گردد.
مراجعه به دفتر ثبت طلاق
پس از صدور گواهی عدم امکان سازش و اتمام پروسه دادگاه، نوبت به مراجعه به دفتر ثبت طلاق می باشد. باید در نظر داشت که این گواهی (گواهی عدم امکان سازش یا همان رأی طلاق) دارای اعتباری سه ماهه است. یعنی زوجین تنها سه ماه بعد از قطعیت رأی فرصت دارند که با مدارک لازم به یکی از دفاتر ثبت طلاق مراجعه نمایند و اگر این مدت به اتمام برسد، این گواهی و رأی صادره و کلیه توافقات فی‌مابین زوج و زوجه فاقد اعتبار خواهد بود.
باید توجه داشت که بعد از صدور گواهی عدم امکان سازش و در مدت سه ماهه اعتبار آن، قبل از مراجعه به دفاتر ثبت طلاق و اجرای صیغه طلاق زوج یا زوجه نمی‌تواند یک طرفه توافق را از بین ببرد و این توافق اولیه برای طلاق توافقی فقط با توافق ثانویه هر دو طرف مبنی بر برهم زدن توافق اولیه از بین می رود.
مراحل طلاق توافقی برای دختر باکره
بعد از اینکه گواهی عدم امکان سازش صادر شد، در صورت باکره بودن زوجه، در ضمن توافقات، زوجه باید این مورد را بیان نماید؛ او باید پیش از اجرای صیغه طلاق با مراجعه به پزشکی قانونی گواهی سلامت بکارت را دریافت نماید. درصورتی که باکره نباشد (مدخوله باشد) ضمن اقرار بر این امر در خلال توافقات مندرج در دادگاه، اخذ گواهی عدم بارداری از طریق انجام آزمایش خون در زمان مراجعه به دفاتر طلاق الزامی خواهد بود.
سپس زوجین با همراه داشتن گواهی عدم بارداری و قطعیت گواهی عدم امکان سازش به همراه هم می‌توانند به هریک از دفاتر ثبت طلاق مراجعه نموده و خواستار اجرای رأی طلاق شوند، سپس صیغه طلاق برای آنها از سوی سردفتر جاری می گردد.
عدم حضور زوج یا زوجه به دفاتر طلاق
در صورت عدم همکاری زوج و زوجه برای مراجعه به دفتر طلاق، هرگاه زوج در مهلت سه ماهه مقرر به دفتر رسمی طلاق مراجعه و گواهی عدم امکان سازش را ارائه کند، اما زوجه ظرف یک هفته در این دفتر حضور نیابد، سردفتر به زوجین اخطار می‌دهد تا برای اجرا و ثبت صیغه طلاق در دفترخانه حاضر شوند.
در صورت عدم حضور زوجه، صیغه طلاق جاری می‌شود و مراتب پس از ثبت به وسیله دفترخانه به اطلاع زوجه خواهد رسید.
حال اگر زوج برای اجرا و ثبت صیغه طلاق به دفترخانه مراجعه نکند و زوجه بنابر اعلام دادگاه صادرکننده رأی یا به موجب سند رسمی در اجرای صیغه طلاق وکالت بلاعزل داشته باشد، عدم حضور زوج، مانع اجرای صیغه طلاق و ثبت آن در دفتر طلاق نخواهد بود. اجرای صیغه طلاق با رعایت قوانین شرعی در دفترخانه یا در محل دیگر و با حضور سردفتر انجام می‌شود.
بنابراین برای اجتناب از مشکلات عدم حضور زوج در دفترخانه، اخذ وکالت بلاعزل برای زوجه جهت اجرای صیغه طلاق در طلاق توافقی بسیار حائز اهمیت بوده و باید به آن توجه داشت و زوجه می تواند با اخذ وکالت در طلاق، بدون نیاز شوهر در هیچ یک از مراحل، اقدام به ثبت دادخواست نموده و مراحل طلاق توافقی را به اتمام برساند.
در پایان لازم به یادآوریست که در طلاق توافقی که عموماً از نوع مبارات است که کراهت از جانب هر دو طرف یعنی زن و شوهر است در نتیجه با هم توافق میکنند که از هم جدا شوند یا ممکن است طلاق خلعی باشد که کراهت از ناحیه زوجه می باشد. در این شرایط معمولاً زوجه، قسمی از حقوق مالی خود را نادیده می‌گیرد به همین خاطر طلاق توافقی از نوع «بائن» قلمداد می گردد.
مدت عده در طلاق
اگر زوجه مدخوله باشد باید سه طهر و در غیر این صورت سه ماه عده نگه دارد. طلاق بائن در مقابل طلاق رجعی قرار دارد. طلاق رجعی به این معناست که پس از اینکه طلاق بین زن و مرد صورت گرفت مرد می‌تواند بدون اینکه دوباره برای ثبت و خواندن صیغه ازدواج اقدامی نماید به همسر خود رجوع کند مشروط بر اینکه این رجوع در دوران عده باشد؛ لیکن در طلاق خلعی یا طلاق مبارات، مرد حق رجوع به زن را نخواهد داشت تا زمانی که زن به مالی که به مرد بخشیده رجوع ننماید.
تجدیدنظر در رأی صادره در خصوص طلاق توافقی
از آنجا که رأی صادره دادگاه قابل تجدید نظر خواهی و فرجام خواهی است، لازم است زوجین تا پایان مهلتی که دادگاه برای اعتراض به این حکم در نظر گرفته صبر نمایند لیکن زوجین می‌توانند با ساقط نمودن مهلت اعتراض رأی دادگاه را قطعی کنند که در این مرحله دادگاه ۳ نسخه از حکم را صادر نموده و پس از ارسال دو نسخه برای هر یک از زوجین، نسخه سوم را در پرونده بایگانی می نماید. تجارب وکیل هم در این نوع طلاق می‌تواند کمک کننده بوده و مسیر مراحل طلاق توافقی را تسهیل نماید.
طلاق توافقی در دادگاه مراحلی همچون طلاق عادی دارد لذا مراحل قانونی طلاق توافقی هم باید مانند طلاق عادی طی شود.
وکیل طلاق توافقی
معمولاً به دو دلیل افراد مایل به اخذ وکیل می باشند، اول اینکه این اشخاص مایل به حضور در دادگاه نمی باشند و دوم اینکه به دلیل طولانی بودن زمان اتمام کار و اخذ رأی، هر دو زوجین می‌توانند وکیل اختصاصی خود را اخذ کنند و یا ممکن است در بعضی از پرونده‌های طلاق توافقی فقط یکی از زوج یا زوجه اقدام به اخذ وکیل نموده و شخص دیگر خود در دادگاه و مراحل طلاق حضور پیدا نماید.
همواره زوجین می‌توانند از وکیل به منظور پیشبرد روند اجرای طلاق کمک بگیرند. در این صورت، انجام مراحل طلاق بین ۷ تا ۱۰ روز کاری طول خواهد کشید. همچنین در این مورد لزومی به حضور زوجین در دادگاه نیست و پس از طی نمودن مراحل مشاوره قبل از ثبت دادخواست، وکیل متخصص طلاق سایر اقدامات از ثبت دادخواست تا شرکت در جلسه و اخذ رأی را انجام می دهد.
در حقیقت وکیل، می‌تواند تمامی مراحل از ثبت دادخواست تا اجرای صیغه طلاق را به جای زن و مرد حضور داشته باشد و کارهای مربوط به طلاق توافقی را از جانب هر دو آنان انجام دهد.
شرایط اخذ وکیل طلاق توافقی
زوجین می‌توانند درخواست طلاق را به دو صورت انجام دهند یکی اینکه زوجین شخصاً اقدام به ثبت آن نمایند و دیگر اینکه توسط وکیل طلاق توافقی این کار انجام گیرد. به دلیل اینکه امر طلاق، قائم به شخص نیست پس نیازی به حضور زوج و زوجه در دادگاه در حین مراحل طلاق نبوده و تنها در مورد اخذ گواهی عدم بارداری، زوجه باید در آزمایشگاه حاضرشده و نسبت به انجام آزمایش اقدام نماید.
بنابراین طبق ماده ۳۸ قانون آیین دادرسی مدنی، طرفین دعوا (زوج و زوجه) می‌توانند بدون نیاز به حضور در دادگاه، تمامی مراحل طلاق توافقی را از طریق وکیل طی نمایند. آنچه حائز اهمیت است این است که یک نفر نمی‌تواند به صورت همزمان وکالت زوج و زوجه را برای انجام طلاق داشته باشد پس در صورت نیاز، زوج و زوجه باید جداگانه اقدام به اخذ وکیل طلاق توافقی نمایند.
حقوق زوجه در طلاق توافقی
با توجه به مقررات دین اسلام به زن حق طلاق تعلق نمی‌گیرد مگر در صورت تحقق شرایطی که شامل موارد زیر باشد:
هنگامی که زن هنگام عقد و ضمن شرایط عقد حق طلاق را از مرد گرفته باشد و برای این مورد وکالت بلاعزل اخذ کرده باشد که این وکالت در ضمن سند ازدواج یا به موجب سند مجزا می تواند باشد.
درصورت عدم رعایت شروط ۱۲ گانه ضمن عقد از جانب زوج، زوجه می‌تواند شخصاً درخواست حق طلاق از دادگاه نماید.
همانطور که در مطالب بالا بیان شد بر اساس قوانین دین مبین اسلام، به زوجه حق طلاق تعلق نمی‌گیرد، مگر در موارد استثنایی که حق طلاق را برای زن تبیین می‌کند که در صورت اخذ وکالت بلاعزل در خصوص حق طلاق و اینکه زن در شروط ضمن عقد خود به حق طلاق اشاره کرده باشد. در مورد شروط ۱۲ گانه ضمن عقد نیز در صورت تحقق هر یک از شروط، زن حق دارد تقاضای حق طلاق از طریق دادگاه نماید.
هزینه های مربوط به طلاق توافقی
همچون هر دادخواست دیگری در دادگاه، به دادخواست طلاق توافقی نیز هزینه دادرسی تعلق می‌گیرد. که این هزینه دادرسی در دادگاه متفاوت است، درحقیقت هزینه دادرسی بر اساس ارزش روز متغیر خواهد بود. که فی الحال هزینه دادرسی برای ثبت دادخواست طلاق توافقی، حدود ۱۶۰ هزار تومان از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی می باشد.
هزینه انجام مشاوره طلاق توافقی، در هر شهر مانند هزینه دادرسی بر اساس ارزش روز متغیر محاسبه می‌شود و ممکن است کم و زیاد شود و قیمت ثابتی نمی‌توان برای آن لحاظ کرد اگرچه فی الحال مبلغ هر جلسه بین ۵۰ تا ۶۰ هزار تومان در شهرها متغیر است.
به علاوه برای ثبت طلاق در دفترثبت طلاق نیز تعرفه کلی از لحاظ قیمتی وجود دارد؛ باید در نظر داشت که در حال حاضر دفاتر ثبت طلاق برای ثبت طلاق هزینه بین ۴۰۰ تا ۴۶۰ هزار تومان دریافت می نمایند. علاوه بر مبالغ، در صورتی‌که هر یک از زوجین قصد اخذ وکیل داشته باشند، دستمزد وکیل نیز به هزینه‌های فوق بنا بر قرارداد حق الوکاله تنظیمی با وکیل اضافه می گردد.
