بررسی جرم قتل غیرعمد
یکی از جرائمی که علیه اشخاص بوده و موجب سلب حیات از دیگری می گردد، جرم قتل بوده که شامل قتل عمد، قتل غیرعمدی و قتل خطای محض می باشد.
در این مقاله توسط وکیل متخصص کیفری مؤسسه ما سعی شده است که به بررسی قتل غیرعمد و نحوه ارتکاب و شرایط و نکات مهم آن به شرح ذیل پرداخته شود.
تعریف جرم قتل غیرعمد
قتل غیرعمد بدین معناست که فاعل جرم (قاتل) قصد انجام عمل را داشته لیکن قصد نتیجه حاصله (قتل) است را ندارد، به عبارتی دیگر؛ قتل غیرعمد قتلی است که بدون قصد قبلی برای کشتن یا ضربه زدن به شخص مقابل اتفاق افتاده است و در زمان ارتکاب جرم، مرتکب (قاتل) به هیچ وجه قصد کشتن مجنی علیه را نداشته است.
تفاوت این نوع قتل با قتل عمد در فعل نوعاً کشنده، در این است که اگر فعل ارتکابی از سوی متهم نوعاً کشنده باشد، حتی اگر متهم قصد قتل آن شخص را نداشته باشد، قتل عمدی محسوب می گردد اما اگر فعل ارتکابی نوعاً کشنده نبوده ولی مرتکب قصد ایراد صدمه به دیگری را داشته باشد و تصادفاً نیز این اقدام منجر به مرگ آن شخص گردد، جرم مزبور، قتل غیرعمد می باشد.
نکات مهم در جرم قتل غیرعمد
اهم نکاتی که در خصوص این جرم وجود دارد به شرح ذیل است:
الف- قتل غیرعمد رانندگی بدون گواهی نامه
اگر در صورت رانندگی شخصی که فاقد گواهی نامه است، به وسیله برخورد با دیگری، قتلی رخ دهد، قتل از نوع غیرعمد محسوب می گردد.
مطابق رأی وحدت رویه ای که در این خصوص وجود دارد، قتلی که در اثر بی احتیاطی در رانندگی وسیله نقلیه موتوری بدون داشتن پروانه رانندگی رخ دهد، از آن جهت که این عمل نوعاً تفریط محسوب می گردد، در حکم قتل شبه عمد می باشد.
ب- رفتار مرتکب و وسیله ارتکاب جرم قتل غیرعمد
رفتار مرتکب جرم اصولاً در قالب مباشر جرم محقق گردد که به صورت مستقیم می باشد یا ممکن است در قالب تسبیب و به صورت غیرمستقیم و یا با ترک فعل صورت گیرد از قبیل؛ بی احتیاطی، بی مبالاتی، عدم مهارت، عدم رعایت مقررات و نظامات دولتی نمود پیدا کند.
ج- روش انجام قتل غیرعمد
اصلی ترین نکته در این جرم، روش انجام این نوع قتل می باشد.
مطابق بند «الف» از ماده ۲۹۱ قانون مجازات اسلامی، رفتاری غیرعمدی محسوب می شود که مرتکب قصد انجام آن رفتار را داشته است به مانند قصد ترساندن یا ضربه زدن، اما قصد نتیجه مجرمانه که مرگ یا قتل مجنی علیه می باشد را نداشته است و عمل وی نیز به نحوی نبوده که نوعاً کشنده باشد.
د- محرومیت از ارث در قتل شبه عمد
به موجب ماده ۴۵۱ قانون مجازات اسلامی، در صورتی که قاتل از ورثه مقتول باشد، از دیه او ارث نمی برد.
مثال برای جرم قتل غیرعمد
فرض کنید ۲ نفر با یکدیگر درگیر شده و یکی از طرفین برای دور کردن دیگری اقدام به هل دادن او می کند و در همین حین پای او به زمین گیر کرده و سر او به زمین برخورد نموده و منجر به مرگ آن شخص می گردد.
در این مثال از آنجا که مرتکب قصد هل دادن او را داشته لیکن قصد نتیجه مجرمانه (قتل) را نداشته است، این عمل از موارد قتل غیرعمد یا شبه عمد می باشد.
ادله اثبات جرم قتل غیرعمد
این جرم علاوه بر راه های معمول که برای اثبات سایر جرائم به کار برده می شود (از قبیل اقرار، شهادت شهود، سوگند، علم قاضی)، از طریق قسامه نیز قابل اثبات است.
تعریف و مفهوم قسامه
قسامه عبارت است از سوگندهایی که در صورت فقدان ادله دیگر غیر از سوگند منکر، و وجود لوث ( لوث به معنی قرائن و اماراتی است که موجب ظّن قاضی به ارتکاب جنایت یا نحوه ارتکاب از ناحیه متهم می شود)، شاکی برای اثبات جنایت غیرعمدی یا خصوصیات آن و متهم برای دفع اتهام از خود، اقامه می کنند.
مرجع رسیدگی و مجازات جرم قتل غیرعمد
اصولاً بعد از وقوع قتل، با اطلاع کلانتری یا دادستان، پروه بررسی صحنه جرم به آن محل اعظام می شوند و محیط اطراف را محبوس می نمایند تا تحقیقات به نحو کامل صورت گیرد که بعد از آن، اولیای دم مقتول به دادسرا جهت پیگیری پرونده خود ارجاع می شوند. بعد از بررسی پرونده از سوی بازپرس ویژه قتل، اگر انتساب جرم به متهم محرز باشد، با صدور کیفرخواست پرونده را جهت رسیدگی و صدور حکم به دادگاه کیفری ارجاع و دادگاه نیز در نهایت با محرز شدن قتل غیرعمد، متهم را به پرداخت دیه کامل مقتول و در صورت تشخیص دادگاه، به دادن کفاره و طبق ماده ۶۱۶ قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات به ۱ تا ۳ سال حبس محکوم می نماید.
مزایای اخذ وکیل متخصص کیفری
همانطور که بیان شد با توجه به مجازات سنگینی که برای متهم از سوی قانون گذار تعیین گردیده است، اگر به عنوان متهم نتوانید دفاع مناسبی انجام دهید و یا لایحه دفاعیه قوی تنظیم ننمائید و به اتهام قتل تحت تعقیب قرار بگیرید، فارغ از اینکه ابتدائاً باید نسبت به غیرعمد بودن آن از خود دفاع لازم را انجام دهید، مخصوصاً اگر واقعاً جرمی انجام نداده اید، ممکن است مجازات قصاص در فرض عدم توانایی اثبات قتل غیرعمد و یا در فرض غیرعمد بودن، محکوم به حبس و پرداخت دیه کامل مقتول در انتظار شما باشد، بر همین اساس پیشنهاد می شود قبل از هرگونه اقدام و یا قبل از مراجعه به شعبه جهت دفاع از اتهام انتسابی به عنوان متهم یا متهمین، با وکیل مجرب و متخصص کیفری در شهر خود مشورت نموده و با سپردن پرونده به ایشان، بهترین نتیجه را کسب نمائید.
در همین راستا مؤسسه حقوقی حق گستر مفتخر است با در اختیار داشتن بهترین وکیل متخصص کیفری و همچنین داشتن تیم تخصصی از بهترین کارشناسان حقوقی در حوزه کیفری، نسبت به ارائه مشاوره جامع و کامل به شما مراجعین محترم و همچنین تنظیم لایحه دفاعیه مناسب و جامع، اطلاعات لازم را به شما در راستای دفاع از حق خویش انتقال نمایند و یا می توان با سپردن پرونده به وکیل متخصص کیفری مؤسسه ما، از کسب بهترین نتیجه برای پرونده خود اطمینان حاصل نمائید.
